Kierownik budowy odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu jakości i bezpieczeństwa podczas realizacji projektu budowlanego. Jego obowiązki obejmują nie tylko nadzór nad pracami na placu budowy, lecz także monitorowanie zgodności działań z projektem oraz przestrzeganie norm i przepisów budowlanych. Ponadto ponosi odpowiedzialność prawną za ewentualne niedociągnięcia czy wady budynku, dlatego też jego rola jest niezwykle istotna dla sukcesu całego przedsięwzięcia budowlanego.

Obowiązki kierownika budowy

Kierownik budowy, zgodnie z przepisami zawartymi w art. 22 Prawa budowlanego, pełni najważniejszą funkcję w procesie budowlanym. Ten dokument stanowi podstawę, do której możemy się odwoływać w przypadku uchybień popełnionych przez kierownika budowy. Oprócz aktów prawnych regulujących budowę, zakres obowiązków kierownika budowy jest także określany w umowie między nim a inwestorem, co powinno być precyzyjnie ustalone przed rozpoczęciem prac. Kluczowe jest również prowadzenie dokumentacji budowy oraz nadzór nad pracami w trakcie ich wykonywania. Główne obowiązki kierownika budowy to:

  1. Zabezpieczenie terenu budowy i przygotowanie dokumentacji projektowej przed rozpoczęciem prac.
  2. Nadzór nad postępem prac budowlanych oraz prowadzenie odpowiedniej dokumentacji.
  3. Zapewnienie zakończenia budowy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi oraz przekazanie gotowego do użytkowania budynku inwestorowi.

Najważniejszy z obowiązków – prowadzenie dokumentacji

Prowadzenie dokumentacji budowlanej stanowi kluczowe zadanie dla kierownika terenu budowy. Dokumentacja ta nie tylko jest nieodzownym wymogiem prawnym, ale również fundamentem sprawnego i bezpiecznego prowadzenia prac budowlanych. Najważniejsze zadania kierownika dotyczące dokumentacji to:

  1. Pozwolenie na budowę,
  2. Plan budowlany,
  3. Dziennik prac budowlanych,
  4. Protokoły odbiorów częściowych i finalnych,
  5. Szczegółowe rysunki i opisy służące realizacji obiektu,
  6. Dokumentacja geodezyjna oraz książka obmiarów,
  7. Dziennik montażu (w przypadku stosowania metody montażu w realizacji obiektów).

Dodatkowo kompetencje kierownika budowy zobowiązują do przechowywania dokumentów, które stanowią podstawę wykonywania prac budowlanych oraz do udostępniania ich na żądanie odpowiednich organów. Dbałość o kompletność i wiarygodność dokumentacji ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia prawidłowego przebiegu procesu budowlanego oraz dla zachowania zgodności z aktualnie obowiązującymi przepisami.

Obowiązki przed rozpoczęciem prac budowlanych

Przed rozpoczęciem prac budowlanych kierownik budowy musi wykonać pewny zakres obowiązków, aby zapewnić prawidłowy przebieg procesu budowlanego oraz bezpieczeństwo na placu budowy. Główne zadania to:

  1. Podpisanie umowy na wykonywanie prac kierowniczych na budowie z inwestorem.
  2. Złożenie oświadczenia o przyjęciu obowiązków kierownika budowy w wydziale nadzoru budowlanego.
  3. Analiza projektu wykonawczego i potwierdzenie jego prawidłowości.
  4. Odbiór zezwolenia na budowę domu.
  5. Przejście od inwestora placu budowy i udokumentowanie tego na piśmie.
  6. Przejście od inwestora sprzętu i udokumentowanie tego na piśmie.
  7. Sprawdzenie pozwolenia na wjazd maszyn na budowę i ich prace na terenie budowy zgodnie z dokumentacją i przepisami UDT.
  8. Zabezpieczenie terenu budowy, urządzeń technicznych, obiektów, stałych punktów osnowy geodezyjnej i elementów środowiska naturalnego podlegających ochronie.
  9. Ogrodzenie placu budowy.
  10. Umieszczenie w widocznym miejscu tablicy informacyjnej budowy.
  11. Wykonanie planu bezpieczeństwa budowy.
  12. Wytyczenie geodezyjne budynku.

Obowiązki w czasie budowy

W czasie prac wykonawczych, aż do zakończenia procesu budowy, kierownik budowy ma na swoich barkach szereg obowiązków, zarówno formalnych, jak i praktycznych. Zaliczają się do nich:

  1. Uprawnienia kierownika budowy – ma obowiązek działać zgodnie z przepisami prawa oraz zasadami wiedzy technicznej, podejmując decyzje oparte na rzetelnej analizie sytuacji na placu budowy.
  2. Realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy – chociaż zalecenia wpisane do dziennika budowy są istotne, dobry kierownik budowy może zaniechać ich realizacji w przypadku, gdy są one sprzeczne z prawem lub zasadami wiedzy technicznej.
  3. Zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót – jest odpowiedzialny za informowanie inwestora o wykonanych pracach, które ulegają zakryciu lub zanikają oraz zapewnienie dokonania wymaganych prób i sprawdzeń przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru.
  4. Przygotowanie dokumentacji powykonawczej – musi zadbać o sporządzenie kompletnych dokumentów powykonawczych obiektu budowlanego, co obejmuje m.in. wszelkie wymagane przez prawo dokumenty oraz sprawozdania z wykonanych prac.

Obowiązki po zakończeniu budowy – odbiór i zakończenie prac

Prawa kierownika budowy odgrywają kluczową rolę w procesie zakończenia budowy, a jednym z ostatnich zadań, które muszą zostać wykonane, jest zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru poprzez odpowiedni wpis w dzienniku budowy. Kierownik budowy jest zobowiązany do uczestniczenia w czynnościach odbioru i do zapewnienia, żeby wszelkie stwierdzone wady zostały usunięte. Jednak warto zaznaczyć, że kierownik nie ma obowiązku zgłoszenia odbioru poprzez zawiadomienie organu administracyjnego, a jedynie poprzez odpowiedni wpis w dzienniku budowy. To organ musi poinformować inwestora o zakończeniu budowy.

Zakończenie prac budowlanych nie ogranicza się jednak tylko do zgłoszenia odbioru. Kierownik budowy musi również złożyć oświadczenie dotyczące zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym oraz zgodności z warunkami pozwolenia na budowę i obowiązującymi przepisami. Ponadto konieczne jest oświadczenie o doprowadzeniu terenu budowy oraz ewentualnie sąsiednich terenów do należytego stanu i porządku. To wszystko jest niezmiernie istotne dla prawidłowego zakończenia procesu budowlanego oraz zapewnienia, że obiekt jest gotowy do użytku i spełnia wszystkie wymogi bezpieczeństwa i regulacji prawnych.

Odpowiedzialność kierownika budowy

Odpowiedzialność kierownika budowy jest uregulowana przepisami prawa, zarówno pod względem dyscyplinarnym, jak i karnym. Za niedopełnienie obowiązków, które spoczywają na kierowniku budowy, może on ponieść konsekwencje zawodowe na podstawie przepisów szczególnych lub być pociągnięty do odpowiedzialności karnej zgodnie z postanowieniami Kodeksu karnego.

W przypadku naruszenia obowiązków, za które przewidziana jest odpowiedzialność dyscyplinarna, kierownik budowy może być ukarany na kilka sposobów. Może to być upomnienie, a także upomnienie z równoczesnym nałożeniem obowiązku przystąpienia do egzaminu potwierdzającego znajomość procesu budowlanego oraz umiejętność praktycznego zastosowania wiedzy technicznej. W skrajnych przypadkach grozi mu zakaz wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie na okres od roku do 5 lat, co może być połączone z obowiązkiem przystąpienia do egzaminu w celu potwierdzenia wiedzy i umiejętności w zakresie procesu budowlanego.